13:53 Afval in jouw bedrijf verminderen? Tips van een zero waste-expert

Toen wij single use-expert Hilde van de Vegt voor het eerst ontmoetten, waren we instant enthousiast. Wat een energie en positivisme. Ze denkt in mogelijkheden en zit boordevol tips en ideeën om verpakkingen van en binnen bedrijven te verminderen. En dat hoeft echt niet ingewikkeld te zijn. Sterker nog, met de juiste aanpak wordt het zelfs leuk. Ze vertelt erover.

Dit motiveert Hilde

Als marketingmanager en fondsenwerver voor goededoelenorganisaties ging Hilde regelmatig naar Afrika. Daar zag ze met eigen ogen wat single use plastic doet met de planeet en de gezondheid van de bevolking. “In Nederland zie je niet wat er met je afval gebeurt. In Afrika zie je dat wel. Mensen leven daar op het vuilnis. Het plastic stapelt zich op. En om ervanaf te komen, verbranden ze het op open vuurtjes. Het is daar heel zichtbaar dat de planeet niet kan dealen met al het plastic dat we produceren”, legt ze uit.

Deze confrontatie was voor haar reden om haar levensstijl om te gooien: “Als gezin besloten we om zo afvalarm mogelijk te leven. Dat was een leerzaam proces, omdat ik op zoek ging naar alternatieven voor wegwerpverpakkingen. En dat is niet altijd makkelijk en niet altijd voor handen. Daardoor ervaarde ik dat onze afhankelijkheid van single use als maatschappij enorm groot is.”

Sinds 2019 adviseert Hilde met haar bedrijf SUPZero bedrijven om single use en milieuvervuiling te voorkomen: “Als we ervoor zorgen dat wegwerpplastic niet in de schappen komt, hoeft het ook niet weggegooid te worden.”

Ze analyseert binnen bedrijven alle belangen die van invloed zijn op de afvalproductie. Heeft ze dat in kaart, dan begint ze met puzzelen. Aan welke knoppen kan er het beste gedraaid worden om de grootste impact te maken? Soms is dat door alternatieven voor single use te gebruiken. Een andere keer zorgt een aanpassing in een proces ervoor dat verpakkingen drastisch verminderd worden. 

Projecten met impact: AH Verpakkingsvrij 

In de afgelopen jaren realiseerde ze onder meer de verpakkingsvrije afdeling AH Verpakkingsvrij in 3 Albert Heijn XL-winkels in de Randstad. Ze ontwikkelde een strategie voor een kweker om 90% minder wegwerpplastic te gebruiken voor hun sierteelt. En ze werkt samen met bijvoorbeeld Packoorang aan een duurzaam en herbruikbaar alternatief voor eenmalige transportverpakkingen. Hilde: “Ik zoek projecten in branches waar ik impact kan maken.”

Zó verminder je afval

Als je als bedrijf wilt beginnen om plastics te verminderen, adviseert Hilde om eerst te kijken naar het afval dat jullie produceren. “Welke wegwerpartikelen gebruiken jullie? Doekjes in de toiletten, suikerzakjes of plastic flessen met water en frisdrank? Hiervoor kun je eenvoudig alternatieven bedenken. Zoals een wasbaar handdoekje, een potje met suikerklontjes of een oplossing als een watertap van KRNWTR+. Vaak zijn deze oplossingen nog goedkoper ook.”

De tweede stap is om te checken in welke producten die jullie gebruiken microplastics zitten. “In veel sponzen en schoonmaakmiddelen zitten bijvoorbeeld plastics. Ga zelf op zoek naar andere oplossingen of vraag er simpelweg naar bij je groothandel of leverancier”, suggereert Hilde.

“En spreek je toeleveranciers aan op het gebruik van verpakking”, vervolgt ze, “Vaak zitten items onnodig in een plastic hoesje of een dikke laag piepschuim. Dit gebeurt lang niet altijd bewust, maar omdat een bedrijf dat zo gewend is. Door hier vragen over te stellen, kun je een verandering in gang zetten.”

Zó krijg je mensen mee

Naast het aandragen van duurzame oplossingen voor single use, is het belangrijk om consumenten en medewerkers mee te krijgen in de veranderingen. Hilde: “Veel mensen denken dat verduurzaming betekent dat het allemaal ingewikkelder wordt. Meestal is het niet een kwestie van meer werk, maar moet je het werk op een andere manier inrichten.”

Wil je een verandering goed laten landen? Dan moet de directie en het management van je bedrijf het omarmen. “Wees enthousiast. Neem je consumenten en medewerkers mee in het verhaal achter de verandering. Wat is je intrinsieke motivatie? Waarom deze oplossing? En wat bereiken jullie met deze verandering?”

“Maak daarnaast het nieuwe gedrag de norm”, vervolgt ze, “Je medewerkers stimuleren om over te stappen op een hervulbare waterfles? Geef ze allemaal een fles en gebruik hem zelf ook. Hoe meer mensen het nieuwe gedrag vertonen, hoe normaler het wordt.”

Maak het visueel

Verduurzamen maak je leuk door het effect ervan te laten zien. Wat levert de verandering op? “Hadden jullie eerst iedere week een volle container? Laat dan zien dat dat hij nu nog maar halfvol is”, verduidelijkt Hilde, “Of inventariseer bijvoorbeeld hoeveel water- en frisdrankflesjes er normaal gesproken in een week doorheen gingen. Maak dit aantal visueel voor je medewerkers. Zo zien ze direct hoeveel plastic ze besparen door de tap te gebruiken. Dat werkt motiverend.”

Hoopvol

Om een afvalvrije, circulaire samenleving te krijgen, is volgens Hilde wet- en regelgeving essentieel. 

“Ik zie om me heen fantastische bedrijven met oplossingen voor een circulaire samenleving, van duurzame materialen tot it-software om verpakkingen te hergebruiken”, vertelt Hilde enthousiast, “Deze bedrijven willen impact maken. Maar om op te kunnen schalen hebben ze grote bedrijven nodig. Natuurlijk zijn er altijd voorlopers, bedrijven die zich echt inzetten voor een duurzame toekomst en verantwoordelijkheid nemen. Maar pas als hier wet- en regelgeving voor komt, krijg je de grote, traditionele bedrijven mee.”

En dan kan het volgens haar ook snel gaan: “Zo streden frisdrankbedrijven twintig jaar tegen statiegelduitbreiding. Maar toen het verplicht werd, hebben ze in korte tijd meer statiegeld omarmd. Je ziet ook vrijwillige uitbreiding van statiegeld door producenten. De snelheid waarmee verandering uiteindelijk kan plaatsvinden, stemt me hoopvol.”